Αντιμετωπίζοντας το πένθος
Ο θάνατος ενός αγαπημένου είναι σαν ένας ακρωτηριασμός. Ενώ η αντιμετώπιση της θλίψης δεν είναι εύκολη, πιστεύουμε ότι τα ευρήματα μέσα σε αυτό το τμήμα της ιστοσελίδας μας μπορούν να βοηθήσουν.
Εάν χρειάζεστε επιπλέον υποστήριξη για να θρηνήσετε την απώλειά σας, μη διστάσετε να μας καλέσετε. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να σας βοηθήσουμε.
Μετά τον απροσδόκητο θάνατο της συζύγου του, ο ιρλανδός συγγραφέας C.S. Lewis έγραψε στο A Grief Observed: "Κανένας δεν μου είπε ποτέ ότι η θλίψη προκαλεί συναισθήματα παρόμοια με τον φόβο".
Πένθος με σκοπό
Κανείς δεν είναι έτοιμος για το πένθος. Η βιασύνη των συναισθημάτων, οι σκέψεις, οι ανησυχίες και η θλίψη μπορούν να μας ξαφνιάσουν και να μας γονατίσουν.
Ωστόσο, όταν επιλέγουμε να εκμεταλλευτούμε αυτή την κατάσταση για ενδυνάμωση του εαυτού μας, μπορεί να συμβούν καταπληκτικά πράγματα. Κάτι καλό μπορεί να προκληθεί από τον πόνο.
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ ανέπτυξε για πρώτη φορά την έννοια της «εργασίας της θλίψης» το 1917, και μέχρι σήμερα η ιδέα ότι το πένθος καθοδηγείται από ένα σκοπό συνεχίζεται.
Ο Δρ James Worden επέλεξε να δει την εργασία της θλίψης ως προσανατολισμένο στην εργασία, όπου ο πενθών θα πρέπει:
• Να δεχτεί την πραγματικότητα της απώλειας
• Να επεξεργαστεί τον πόνο της θλίψης
• Να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο χωρίς τον αποθανόντα
• Να βρει μια διαρκή σύνδεση με τον αποθανόντα κατά τη μετάβασή του σε μια νέα ζωή
Το τρέχον μέλημά σας είναι να εστιάσετε την προσοχή σας στην επίτευξη καθενός από αυτούς τους στόχους. Δεν θα επιτευχθούν με μια λογική σειρά, ο καθένας από εμάς είναι διαφορετικός και διαφορετικά διανύουμε το μονοπάτι για το ταξίδι του πένθους.
Η αντιμετώπιση της θλίψης είναι δύσκολη. Χρειάζεται τόσο θάρρος όσο και σκληρή δουλειά για να προσαρμοστείτε επιτυχώς στην απώλεια ενός σημαντικού ατόμου στη ζωή σας.
Έξι σημάδια κατά μήκος του ταξιδιού σας
Ο Δρ Stephen Joseph αναγνωρίζει, αυτό που ονομάζει, έξι βήματα για να διευκολύνει την μετατραυματική ανάπτυξη. Υπενθυμίζει επίσης στους αναγνώστες ότι "η μετατραυματική ανάπτυξη δεν συνεπάγεται την απουσία συναισθηματικής δυσφορίας και δυσκολιών στη ζωή. Υπονοεί ότι είναι δυνατό μέσω της πάλης να βγούμε δυνατότεροι και σωφρονέστεροι στη ζωή".
Πριν από την αναγνώριση αυτών των έξι βημάτων, ο Dr. Joseph θυμίζει στους αναγνώστες του τρία πολύ σημαντικά πράγματα:
• Δεν είστε μόνοι σας
• Το τραύμα είναι μια φυσιολογική και φυσική διαδικασία
• Η ανάπτυξη είναι ένα ταξίδι
Παρέχει επίσης έναν θεμελιώδη κανόνα: μην κάνετε τίποτα που ίσως δεν μπορείτε να χειριστείτε τώρα. "Αν αισθανθείτε έντονα συναισθήματα, αναστατωθείτε ή αρχίστε να πανικοβάλλεστε... σταματήστε". Ο ίδιος υπενθυμίζει στους αναγνώστες ότι "η αίσθηση του προσωπικού ελέγχου για την ανάκαμψη σας είναι σημαντική. Μπορεί να υπάρχουν κάποια πράγματα, τα οποία δεν αισθάνεστε έτοιμοι να τα διαχειριστείτε τώρα αλλά με το χρόνο, καθώς θα ανακαλύψετε νέα δύναμη και θα αναπτύξετε νέες ικανότητες αντιμετώπισης, αυτό θα αλλάξει."
Βήμα 1: Επισκόπηση
Είναι καλά η φυσική σας υγεία; Κοιμάστε αρκετά; Τρέφεστε σωστά; Έχετε λάβει το είδος της ιατρικής, νομικής ή ψυχολογικής βοήθειας που χρειάζεστε; Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση σας: σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά;
Βήμα 2: Ανάκτηση ελπίδας
Οι άνθρωποι που τραυματίζονται από την απώλεια αισθάνονται συχνά απελπισμένοι. Είναι δύσκολο να αντιτεθούμε στο πένθος και να αποδιώξουμε σκέψεις απαισιοδοξίας και αρνητικότητας. Βρείτε έμπνευση σε ιστορίες προσωπικής ανάπτυξης που γράφουν οι άλλοι, θέστε στόχους και κρατήστε μια θετική σκέψη για να τους πετύχετε.
Βήμα 3: Επαναπροσδιορισμός
Μάθετε να αφηγείστε διαφορετικά την ιστορία σας. Εγκαταλείψτε τη νοοτροπία του θύματος από την ιστορία της απώλειας, που λέτε στον εαυτό σας και τους άλλους και αντικαταστήστε τη με τη λέξη επιζών, για να επιστρέψετε σε μια αίσθηση ελέγχου της ζωής σας.
Βήμα 4: Αναγνώριση της αλλαγής
Η τήρηση ενός ημερήσιου ημερολογίου μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε τις μικρές αλλαγές που συμβαίνουν, πιο εύκολα. Μπορείτε, επίσης, να παρακολουθήσετε τις στιγμές εκείνες, που αισθάνεστε καλύτερα και να προσδιορίσετε τις συνθήκες κατά τις οποίες συνέβη αυτό. Αναγνωρίστε και τροφοδοτήστε τις θετικές αλλαγές στη ζωή σας καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού σας.
Βήμα 5: Αξιολόγηση της αλλαγής
Ελέγξτε αυτές τις αλλαγές, προσδιορίζοντας εκείνες που θέλετε να συνεχίσετε να τροφοδοτείτε. Η ανάπτυξη ενθαρρύνεται όταν αφιερώνουμε χρόνο να σκεφτούμε τι έχουμε κερδίσει από τους αγαπημένους μας και όταν βρούμε έναν τρόπο να χρησιμοποιήσουμε όσα έχουμε μάθει είναι καλό να περνάμε αυτή τη γνώση και σε άλλους ανθρώπους που τη χρειάζονται.
Βήμα 6: Εκδήλωση αλλαγής σε δράση
Εκφράστε την αλλαγή με νέες συμπεριφορές ή, απλά, θέστε την αλλαγή σας σε δράση. Όταν σκέφτεστε συγκεκριμένες δράσεις, σας βοηθά να κάνετε την αλλαγή που βιώνετε μέσα στο πένθος σας πραγματική σε σας.
«Με την εστίαση σε αυτά τα έξι βήματα», γράφει ο Δρ. Joseph, «θα διαπιστώσετε ότι η μετατραυματική σας ανάπτυξη αρχίζει να ριζώνει».
Τερματισμός Άρνησης και Εύρεση Αποδοχής
Η αποδοχή είναι το πρώτο καθήκον του πένθους σας. Ο Δρ. James Worden γράφει ότι πρέπει να «αντιμετωπίσουμε πλήρως την πραγματικότητα ότι το άτομο είναι νεκρό, ότι το άτομο έχει φύγει και ότι δεν θα επιστρέψει».
Μια κηδεία μπορεί να είναι πολύ σημαντική για να ξεκινήσει η πορεία προς την αποδοχή. Παραδοσιακά, οι φιλοξενούμενοι καλούνται να αποχαιρετήσουν τον αποθανών. Μέρος του αποχαιρετισμού είναι να βλέπουμε με τα μάτια μας ότι το αγαπημένο μας πρόσωπο έχει πεθάνει και αυτό είναι ουσιαστικό για την αποδοχή του θανάτου. Ωστόσο πολλές οικογένειες σήμερα επιλέγουν την αποτέφρωση και διοργανώνουν ένα μνημόσυνο μετά την πραγματοποίηση της αποτέφρωσης. Το επίκεντρο της τελετής γίνεται το δοχείο αποτέφρωσης, κρατώντας τη σορό εκτός οράσεως και καθιστώντας την πραγματικότητα του θανάτου λιγότερο εμφανή και τον δρόμο προς την αποδοχή λιγότερο σαφή.
Η αποδοχή μπορεί να φανεί αδύνατη
Για πολλούς, η αποδοχή σημαίνει συμφωνία με την πραγματικότητα. Οι περισσότεροι όμως από εμάς, όταν χάνουμε κάποιο αγαπητό μας πρόσωπο, δεν θέλουμε να συμφωνήσουμε σε αυτή τη πραγματικότητα και διακατεχόμαστε από μια αποστροφή προς την αποδοχή του γεγονότος. Επομένως, ας χρησιμοποιήσουμε μια διαφορετική λέξη - δοκιμάστε την λέξη προσαρμογή. Η λέξη αυτή επικεντρώνεται στη σκόπιμη απελευθέρωση της δυσπιστίας. Κάποιος που έχει ενσωματώσει το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου στη ζωή του έχει ανοίξει το μονοπάτι για τη δημιουργία μιας νέας ζωής, μια προ-ενεργή ζωή όπου η μνήμη ενός αγαπημένου προσώπου κρατιέται αγαπητή, ίσως ακόμη και ως κινητήρια δύναμη για αλλαγή.
Χρειάζεται χρόνος. Στην αντιμετώπιση της απώλειας ενός αγαπημένου η αποδοχή δεν συμβαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Είναι κοινό να χρειαστεί κανείς ένα ολόκληρο χρόνο ή και περισσότερο για να επιλύσει τις συναισθηματικές και ζωτικές αλλαγές που έρχονται με το θάνατο ενός αγαπημένου. Ο πόνος μπορεί να γίνει λιγότερο έντονος, αλλά είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε συναισθηματικά εμπλεκόμενοι με τον αποθανόντα για πολλά χρόνια μετά το θάνατό του. Με τη πάροδο του χρόνου, το άτομο θα πρέπει να είναι σε θέση να ανακτήσει τη συναισθηματική ενέργεια που επενδύθηκε στη σχέση με τον αποθανόντα και να τη χρησιμοποιήσει σε άλλες σχέσεις.
Αυτό το ουσιαστικό μέρος του πένθους είναι αυτό που μας επιτρέπει να ζήσουμε ξανά πλήρως. Μας επιτρέπει να βγούμε από το σκοτάδι της απλής ύπαρξης και να οδεύσουμε πίσω στον ήλιο όπου η ζωή είναι και πάλι γλυκιά. Φυσικά, είναι μια πολύ διαφορετική ζωή από αυτή που είχατε πριν πεθάνει ο αγαπημένος σας.
Ο Οίκος Τελετών Γκέσιος διαθέτει έμπειρο προσωπικό ψυχολογικής υποστήριξης για τους πελάτες του.
Για οποιαδήποτε περαιτέρω βοήθεια χρειαστείτε μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας τηλεφωνικώς στο 2310 41 99 99 ή ακόμη και να μας επισκεφθείτε στα γραφεία μας στη Θεσσαλονίκη.
Πιστοποιημένοι συνεργάτες:
- "ΜΕΡΙΜΝΑ" Θεσσαλονίκη Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία
Φράγκων 13, Τηλ. επικοινωνίας 2310510010
e-mail: thessaloniki.support@merimna.org.gr
Το Συμβουλευτικό κέντρο της Μέριμνας στη Θεσσαλονίκη παρέχει ψυχολογική στήριξη στα παιδιά, εφήβους και τις οικογένειες τους όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο τους νοσεί από μια σοβαρή ασθένεια ή έχει πεθάνει. Αυτή η ψυχολογική στήριξη προσφέρεται εντελώς δωρεάν. Μπορούν να ζητήσουν στήριξη όλες οι οικογένειες που έχουν παιδιά έως και 18 ετών και κάποιο μέλος τους είναι σοβαρά άρρωστο ή έχει πεθάνει. Παράλληλα, ενημερώνει και ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη σε θέματα που αφορούν τη σοβαρή αρρώστια, το θάνατο και το πένθος στη ζωή παιδιών και εφήβων. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.merimna.org.gr .
- Γκελσίνη Ζωή, Ψυχολόγος
Παναγούλη 2, ΤΚ 412 22 Λάρισα
Τηλ. 2410 535018, Κιν.: 6943 998047
e-mail: ZGelsini.psy@gmail.com
- Παπαμιχαήλ Παναγιώτα, Κλινική Ψυχολόγος. Συστημική ψυχοθεραπεία ατόμων, ζευγαριών, οικογενειών
Πιστοποιημένη Σύμβουλος τοξικοεξάρτησης (ICRC)Μποταση 80, Πειραιάς, Αθήνα.
Κιν. 6973680066
e-mail: verapapamix@yahoo.gr